Dla nas, wszystkich Polaków to bardzo ważny i znaczący miesiąc. Już w pierwszy jego dzień obchodzimy Wszystkich Świętych. W tym dniu się nie pracuje, lecz odwiedza groby najbliższych. Porządkuje się je, ozdabia kwiatami, wieńcami, stroikami i pali znicze. Rodziny zmarłych zbierają się przy grobach bliskich, wspominają ich. Wielu przyjeżdża z daleka, by uczcić rodziców, dziadków, po prostu krewnych, znajomych.
Skąd wzięło się to święto? Jak tłumaczy je Adam Mickiewicz? „Dawniej Dziady to nazwisko uroczystości obchodzonej dotąd między pospólstwem (ludem) w wielu miejscach (…) na pamiątkę dziadów, czyli w ogólności zmarłych przodków. Uroczystość ta początkiem swoim sięga czasów pogańskich (…)”. Kościół zwalczał ten obyczaj potajemnie odprawiany na cmentarzach czy w kaplicach cmentarnych. „Pospólstwo więc święci Dziady tajemnie (…). Zastawia się tam pospolicie ucztę z rozmaitego jadła, trunków, owoców i wywołują się dusze nieboszczyków. Godne uwagi, iż zwyczaj częstowania zmarłych zdaje się być wspólny wszystkim ludom pogańskim, w dawnej Grecji za czasów homerycznych, w Skandynawii, na Wschodzie i dotąd po wyspach Nowego Świata (Ameryki). Dziady nasze mają to szczególnie, iż obrzędy pogańskie pomieszane są z wyobrażeniami religii chrześcijańskiej, zwłaszcza w Dzień Zaduszny (2 listopada)”.
Dziś Kościół wchłonął do swoich obrządków to pogańskie święto i mamy święto religijne 1 listopada – Dzień Wszystkich Świętych. Mało kto wie, że drugiego listopada jest właściwym świętem zwykłych zmarłych, czyli Dzień Zaduszny.
Tylko u nas Święto Zamarłych obchodzone jest tak uroczyście, a kapłani w całej Polsce odprawiają msze na cmentarzach.
Ale opisane przez nas święto nie jest jedyne w tym miesiącu.
11 listopada przypada największe narodowe Święto Odzyskania Niepodległości przez Polskę. W roku 2009 minęła jego 91 rocznica! Jaka jest geneza tego święta? Otóż 11 listopada 1918 r., po zakończeniu I wojny światowej, Polacy wywalczyli po 123 latach niewoli niepodległą ojczyznę – Polskę. Dlatego co roku dekoruje się domy, szkoły i zakłady flagami narodowymi, a w stolicy i innych miastach oraz wsiach odbywają się pokazy, parady, występy z prezentacją utworów patriotycznych, apele, capstrzyki oraz składane są wieńce na Grobie Nieznanego Żołnierza. W tym dniu w Warszawie na Placu Piłsudskiego prezydent RP odbiera defiladę reprezentacyjnych oddziałów wszystkich rodzajów wojsk i służb mundurowych. Uroczystość ta jest transmitowana w telewizji. Każdy więc może w niej uczestniczyć. Dlaczego Dzień Odzyskania Niepodległości jest tak ważny dla nas, choć minęło od tego czasu 91 lat?
Niepodległość to najważniejsza wartość w życiu każdego obywatela. Dzięki niej kraj jest obecny na mapach świata, ma swój rząd, język, kulturę i tradycje. Niepodległa ojczyzna gwarantuje każdemu naukę w języku ojczystym, bezpieczeństwo i prawa chroniące jego wolność. Nie grozi nam unicestwienie naszej tożsamości narodowej.
Trzydziestego listopada imieniny obchodzą Andrzeje. Od tego imienia pochodzi zjawisko kulturowe, zwane andrzejkami. Andrzejki to noc wróżb i magii. Dawniej w andrzejkowy wieczór wróżyły tylko panny. Cel wróżb był jeden: dowiedzieć się, kiedy nastąpi zamążpójście. Dziś wróżymy wszyscy i na każdy temat, a przy okazji nieźle się bawimy.
Skąd się wzięły andrzejki? Do końca nie wiadomo być może ze starożytnej Grecji (podobieństwo słów Andress, czyli Andrzej i aner, andros, czyli mąż, mężczyzna lub może z kultu starogermańskiego boga Frezera – bóstwa miłości i płodności).
Pamiętać należy, że wróży się w noc z 29 na 30 listopada, bo to jest właściwy wieczór andrzejkowy. Oto jak wróżymy:
1. Ustawiamy od ściany do progu pokoju jeden za drugim zgromadzone buty; osobno dziewcząt, osobno chłopców. Który but pierwszy dotrze do progu, ten właściciel /ta właścicielka, pierwszy ożeni się /wyjdzie za mąż.
2. Wylewanie wosku przez dziurkę dużego klucza na wodę. Z zastygłego wosku wróży się, rzucając jego cień na ścianę. Jeżeli np. zobaczymy świnkę – wróży to pieniądze, serce – miłość itp.
3. Przekłuwanie tekturowego serca z imionami dziewcząt (dla chłopców) i z imionami chłopców (dla dziewcząt). Imię, w które trafi szpilka, będzie imieniem wybranki /wybranka.
Z naszej prezentacji listopada wynika, że jest to miesiąc obfitujący w wiele ciekawych świąt i obrzędów, których pochodzenie nie zawsze jest znane. Myślimy, że trochę Wam je przybliżyliśmy. Należy zatem się zadumać, przystanąć, schylić głowę, ale też … świetnie się zabawić. Czego Wam życzymy…
Listopad to miesiąc także ważny dla Was. Właśnie 20 listopada 2009 r. mija 20 lat od uchwalenia Konwencji o Prawach Dziecka, której praw broni i chroni UNICEF, zapisy bowiem konwencji są podstawa działalności tej organizacji. UNICEF podejmuje starania, by prawa dziecka stanowiły kanon zasad etycznych oraz standardów międzynarodowych w postępowaniu wobec dziecka. Nasza była uczennica, Agnieszka Kondratiuk (obecnie studentka medycyny), zebrała i opracowała niektóre z Waszych praw w taki oto sposób:
Dzieci mają prawa
Niech się wreszcie każdy dowie |
1. | Nikt mnie siłą nie ma prawa zmuszać do niczego. A szczególnie do czegoś niedobrego. |
2. | Mogę uczyć się wszystkiego, co mnie zaciekawi. I mam prawo sam wybierać, z kim się będę bawić. |
3. | Nikt nie może mnie poniżać, krzyczeć, bić, wyzywać. I każdego mogę zawsze na ratunek wzywać. |
4. | Jeśli mama albo tata już nie mieszka z nami, Nikt nie może mi zabronić spotkać ich czasami. |
5. | Nikt nie może czytać moich listów bez pytania. Mam też prawo do tajemnic i własnego zdania. |
6. | Mogę żądać, aby każdy uznał moje prawa. A gdy różnię się od innych, to jest moja sprawa. |
Tak się tu w wiersze poukładały, Prawa dla dzieci na całym świecie, Byście w potrzebie z nich korzystały Najlepiej jak umiecie. |