Uczymy się Historii &#8211; Konstytucja 3 Maja

Uczymy się Historii – Konstytucja 3 Maja

3 maja 2020 r. (w niedzielę) obchodzimy 229 ROCZNICĘ UCHWALENIA KONSTYTUCJI 3 MAJA.

Ta ustawa zasadnicza zatwierdzona w 1791 roku przez Sejm Czteroletni (1788-1792) zwanym Wielkim była efektem pracy i zabiegów stronnictwa patriotycznego, które dążyło do zreformowania ustroju oraz próbą ratowania państwa przed kolejnymi rozbiorami- ingerencją państw ościennych Rosji, Austrii i Prus w wewnętrzne sprawy Rzeczypospolitej.

KONSTYTUCJA 3 MAJA uchwalona w 1791 roku pod nazwą USTAWA RZĄDOWA. Była pierwszą w Europie, a drugą w świecie (po Stanach Zjednoczonych) ustawą zasadniczą regulującą podstawowe problemy społeczno polityczne, prawa i obowiązki obywateli oraz zasady organizacji władz.

KONSTYTUCJA SKŁADAŁA SIĘ Z 11 ROZDZIAŁÓW

I
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.

Religia panująca.
Szlachta, Ziemianie.
Miasta i Mieszczanie.
Chłopi, Włościanie.
Rząd, czyli oznaczenie Władz Publicznych.
Sejm, czyli Władza Prawodawcza.
Król, Władza Wykonawcza.
Władza Sądownicza.
Regencja.
Edukacja Dzieci Królewskich.
Siła Zbrojna Narodowa.

W konstytucji zakreślono ramy nowego państwa- monarchii konstytucyjnej i parlamentarnej.
Zniesiono wolną elekcję i liberum veto, zlikwidowano odrębność Korony i Litwy, powołano rząd tzw. Straż Praw z królem na czele jako organ władzy wykonawczej, organem władzy ustawodawczej był Sejm, zwiększono liczbę wojska, zreformowano sądownictwo, nadano uprawnienia dla mieszczan i chłopów.

Głównymi twórcami konstytucji byli:

– Stanisław August Poniatowski (ostatni elekcyjny król Polski)

– Stanisław Małachowski (marszałek sejmu)
– Hugo Kołłątaj (duchowny i uczony)
– Ignacy Potocki (marszałek wielki litewski, dramaturg)
– Stanisław Staszic (pisarz, filozof, pedagog)

Konstytucja została obalona w 1792 roku wskutek agresji rosyjskiej i konfederacji targowickiej. Konsekwencją przegranej Polaków był drugi rozbiór Polski w 1973 roku, a następnie w 1975 roku trzeci rozbiór, który zlikwidował niepodległe państwo polskie na 123 lata.

Rocznica uchwalenia konstytucji 3 maja była świętem państwowym w okresie międzywojennym(po odzyskaniu niepodległości do wybuchu II wojny światowej). Po II wojnie światowej w nowej rzeczywistości politycznej i ustrojowej zaprzestano obchodzenia tej rocznicy.
Dopiero 6 kwietnia 1990 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przywrócił święto państwowe – dzień 3 MAJA– rocznicę uchwalenia pierwszej polskiej konstytucji w 1791 roku.

Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej