Zapraszamy Was do lektury tekstu, który wyjaśnia, dlaczego rok liczy dwanaście miesięcy. Jak się zaraz przekonacie, nie zawsze tak było. Najpierw liczył on bowiem tylko dziesięć miesięcy. Styczeń i luty zostały dodane nieco później. Zupełnie inną sprawą jest fakt, iż polskie nazwy miesięcy nijak się mają do nazw wywodzących się z łaciny, a rozpowszechnionych niemal na całym świecie. September, october, november, december… to przecież nazwy utworzone od liczebników głównych: siedem, osiem, dziewięć, dziesięć. U nas: wrzesień, październik, listopad, grudzień. Nie zdajemy więc sobie sprawy, iż grudzień to nie dwunasty miesiąc w roku, lecz dziesiąty! Ale o tym jeszcze kiedyś napiszemy.
Oby rok 2012 był dla Was czasem pełnym radości, szczęścia i sukcesów w nauce!
De calendario
Annus Romuli temporĭbus decem menses continuisse traditur. Tum primus anni mensis fuit Martius, quo usque ad annum CL (centesĭmum quinquagesĭmum) a.Ch.n. consules magistratum inibant. Mensis secundus Aprilis portam veri aperiebat. Mensis Maius ab antiquis Romanis deae Maiae, quae Mercurii mater fuit, dicabatur. Iunius mensis Iunonis erat. Iulius, mensis anni quintus, olim usque ad annum XLIV (quadragesĭmum quartum) a.Ch.n. Quinctilis vocabatur. Mensis sextus primum Sextilis, postea ab anno VIII (octavo) p.Ch.n. Augustus, caesaris Augusti nomine, appellatus est. September, October, November, December a nominibus numeralibus: septem, octo, novem, decem nomina traxerunt.
Quibus decem mensibus Numa Pompilius duos menses praemisisse dicitur: Ianuarium et Februarium. Nomina autem ceterorum mensium non mutata sunt. Quo ex tempore usque ad nostram aetatem annus duodecim mensibus constat.
O kalendarzu
Przekazuje się, że w czasach Romulusa rok obejmował dziesięć miesięcy. Wtedy pierwszym miesiącem roku był marzec, w którym, aż do 150 r. p.n.e., konsulowie zaczynali urząd. Drugi miesiąc, kwiecień, otwierał bramę wiośnie. Miesiąc maj był poświęcony przez starożytnych Rzymian bogini Mai, matce Merkurego. Czerwiec to miesiąc Junony. Lipiec, piąty miesiąc roku, do r. 44 p.n.e. nazywał się Quinctilis. Miesiąc szósty najpierw został nazwany Sextilis, później, od roku 8 n.e., przybrał miano Augustus – od imienia cesarza Augusta. Wrzesień, październik, listopad i grudzień wywodzą swoje nazwy od liczebników.
Mówi się, że Numa Pompiliusz dodał dwa miesiące tym dziesięciu: styczeń i luty. Nazwy innych miesięcy nie zostały zmienione. Od tego momentu, aż do naszych czasów, rok składa się z dwunastu miesięcy.
tłum. Piotr Pałac
Cezary Sułkowski, Piotr Pałac
* “podzielon” jest archaiczną wersją przymiotnika PODZIELONY